Aarde botst op Perseïden
Vallende sterren hebben in de geschiedenis nogal een paniek gezaaid. In werkelijkheid zijn zij de vurige dood van stofdeeltjes uit de ruimte. In het weekeinde van 11 t/m 13 augustus botst de aarde tegen een meteorenzwerm en is het hemelvuurwerk uitgebreid te bewonderen.
Ieder jaar trekt de aarde door de Perseïdenzwerm: een wolk van stof- en gruisdeeltjes die is achtergelaten door de komeet Swift-Tuttle. Als die deeltjes de dampkring van de aarde binnendringen, veroorzaken ze kortstondig lichtstrepen aan de hemel. Dit weekeinde zijn weer tal van zulke meteoren of vallende sterren te zien.
Ga na middernacht maar eens buiten staan. Boven de noordoostelijke horizon staat het sterrenbeeld Perseus (genoemd naar een Griekse mythologische held), met daaronder de sterrenbeelden Voerman en Stier. In Perseus bevindt zich de ?radiant?: het punt waar de deeltje van de komeet op de aardatmosfeer botsten en waar de vallende sterren vandaan lijken te schieten. De komeetdeeltjes bewegen zich in werkelijkheid in één richting. Maar vanaf de grond gezien lijken ze door perspectivisch effect vanuit dat punt weg te vluchten.
De sterrenhemel dit weekeinde omstreeks 2 uur 's nachts. Door de draaiing van de aarde komen de sterrenbeelden in de loop van de nacht hoger aan de hemel te staan. De Perseïden pieken dit jaar op maandagochtend 13 augustus. Maar ook in de nacht van zaterdag op zondag zullen al veel meteoren zijn te zien.
bron: Roen Kelly / Astronomy.com
TL-lamp
De Perseïden zijn ruim een maand lang te zien, van ongeveer 17 juli tot 24 augustus. Het aantal zichtbare meteoren stijgt geleidelijk van enkele exemplaren per nacht eind juli, tot vele tientallen meteoren per uur rond het maximum in de nacht van 12 op 13 augustus. In een stedelijke omgeving met veel lichtvervuiling zijn alleen de helderste meteoren te zien. Maar wie vanaf het donkere platteland waarneemt, ziet elke minuut een vallende ster.
De meeste Perseïden trekken nalichtende sporen als ze met tientallen kilometers per seconde de dampkring inschieten. Bij die snelheid zorgt luchtwrijving dat een stukje ruimterots op 80 tot 100 kilometer boven het aardoppervlak volledig verbrandt. Wat we aan de hemel zien is echter niet het verbranden. Dat licht is veel te zwak om vanaf de grond zien. Wel zichtbaar is de lucht waardoor de meteoor naar beneden raast; door de enorme hitte gaat die zelf licht uitzenden, net als het hete gas in een TL-lamp.
Meteorenstorm
De Perseïden zijn stofdeeltjes die zijn achtergelaten door komeet 109P/Swift-Tuttle. Bij elke passage van deze komeet om de zon, ongeveer om de 130 jaar, breken grote geisers van gas en stof door de korst van de komeet. Daardoor trekt de komeet een spoor van stofdeeltjes achter zich aan, zoals het condensatiespoor van een vliegtuig. Net als zo?n condensatiespoor waaiert het stofspoor na verloop van tijd uit. Alleen wanneer de aarde door een recent en dus dicht stoffilament trekt, kan een meteorenstorm optreden. Er zijn dan duizenden tot tienduizenden meteoren per uur te zien. In 2028 zal de aarde rakelings langs een recent stofspoor trekken. Sterrenkundigen verwachten voor dat jaar een echte Perseïdenstorm.
Perseïde-meteoor tegen de achtergrond van het noorderlicht.
bron: Jimmy Westlake, Colorado Mountain College
Vuurbollen
Nog spectaculairder dan de meteorenregen zijn vuurbollen aan de hemel. Die ontstaan als grotere gruisdeeltjes van een paar centimeter breed de atmosfeer induiken. Ze trekken lichtsporen die zo helder zijn als de maan of Venus. Nog grotere rotsblokjes, vanaf een centimeter of tien, kunnen de tocht door de dampkring overleven. Wat dan op aarde inslaat, wordt een meteoriet genoemd. De allergrootste meteorieten vormen bij het neerstorten op aarde een krater, zoals de Barringer-krater in Arizona (VS), met een diameter van 1,2 km en een diepte van 183 meter. In de Perseïden komen zulke rotsblokken niet voor; die zijn niet veel groter dan zandkorreltjes.
Bron http://www.kennislink.nl/web/show?id=176062
Duimen dat het helder is…
Sander